Mondros Ateşkes Anlaşması'nın 24. maddesine göre Doğu Anadolu'daki altı vilayette bir karışıklık çıktığı takdirde, İtilaf Devletleri bu yerleri işgal edebilecekti.
Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Cemiyet Ermeni tehlikesine karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere Erzurum'da bir kongre toplamaya karar verdi. Erzurum Kongresi'ne katılan Mustafa Kemal. kongreye başkan seçildi
Kongre sonunda şu kararlar alındı:
1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz (Birbirinden ayrılamaz).
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.
3. Doğu illerinin ve bütün vatanın bağımsızlığı, Osmanlı Hükümet tarafından sağlanamazsa, geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet milli bir kongre tarafından seçilecek, kongre toplanmışsa seçimi Temsil Heyeti yapacaktır.
4. Milli kuvvetleri (Kuva-yi Milliyeyi) etkili, milli iradeyi hakim kılmak esastır.
5. Hrıstiyan unsurlara (azınlıklara) siyasi hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozucu haklar ve ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların can, mal ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır.
6. Manda ve himaye kabul olunamaz.
7. Milli Meclis derhal toplanmalı, hükümetin çalışmaları meclis denetimi altına girmelidir.
Erzurum Kongresi'nin Önemi:
-Erzurum Kongresi Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla Doğu Anadolu'dan gelen delegelerle toplanmıştı. Amacı, toplanış şekli ve yapısı bölgesel bir kongre idi. Ancak Mustafa Kemal'in kongreye katılımı ve kongre üyelerini yönlendirmesiyle bütün yurdu ilgilendiren milli kararlar alındı.
-Kongre, Mustafa Kemal başkanlığında dokuz kişilik Temsil Heyetini seçerek çalışmalarını tamamladı.
-Kongrede alınan kararlar İstanbul'da bulunan İngiliz ve Fransızları rahatsız etti. Onlar bu kongreyi bir ihtilal başlangıcı olarak kabul ettiler. Mustafa Kemal Paşanın diğer çalışmalarının engellenmesi için İstanbul Hükümetine baskı yapmaya başladılar.
-İstanbul Hükümetinin Mustafa Kemal ve Rauf Beyin tutuklanması emrini Kazım Karabekir Paşa, uygulamayarak Mustafa Kemal Paşayı desteklemiştir.
0 yorum :
Lütfen Yorumunuzun anlaşılır ve imla kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz.