Hiyerarşinin Anlamı Nedir - Hiyerarşik düzen

Toplumsal örgütlerde iktidarın ve görevlerin kademelendirilmesini ast-üst ilişkilerine göre düzenlenmesini ifade eden kavramdır hiyerarşi. Kelimenin aslı Yunanca hierarkftt’a'dan gelmekte olup Eski Yunan ve Bizans’ ta '' kutsal hakimiyet” manasında kullanılmıştır. Kilise teşkilatının Papadan aşağıya doğru inen örgütlenmesini ifade etmek için de hiyerarşi kavramı kullanılmıştır. Ayrıca İngilizcede din işleri amirliği din adamları tarafından yönetilen hükümet usulü din işleriyle meşgul memurların ifade edilmesinde de hiyerarşi kavramı kullanılmıştır.

Çağdaş anlamda hiyerarşi belli bir büyüklüğe ulaşmış kamu ve özel kurumların bürokratik şekilde örgütlenmelerinde ve yönetimlerinde uyulan temel ilkelerden biri olup kurumlarda görev ve yetkilerin bir makamlar sistemi oluşturacak şekilde düzenlenmesini gerektirmektedir. Görev ve yetkilerin ast-üst ilişkisi çerçevesinde bir hiyerarşiye göre düzenlenmesi astların üstlerin emirlerine uymalarını üstlerin de astlarına iş buyurma emir verme ve onları kontrol etmelerine imkân vermektedir. Merkezden yönetim sistemine sahip kamu yönetimlerinde basamaklar arasında uyumlu bir işleyişi sağlama amacına yönelik olan hiyerarşi yüz yüze ilişkilerin son bulduğu bütün grup ve kurum*larda görülür. Hiyerarşik yapı içerisinde asıların üstlerinden emir ve direktif almaları söz konusu ise de kamu yönetiminde bu emir ve direktiflerin kanun ve tüzüklere uygunluğu ve yazılı olması zorunludur. Bu itibarla konusu suç oluşturan emir yerine geti

rilemez.

 

Kamu ve özel kurumlarda hiyerarşi aynı zamanda kıdem esasına dayalı olarak görevlilerin terfi yoluyla bir üst makama yükselmelerine örgütün zirvesine doğru tırmanmalarına imkan vermektedir. Bunun yanında hiyerarşi» işlerin (görevlerin) iş bölümü esasına göre ast-üst ilişkileri dahilinde paylaşılmasını ve üstlerin astlarını denetlemeleriyle işleyen bir kontrol mekanizmasınm kurulmasını da sağlar. Hiyerarşiye uyulmadan bir kurumu Örgütleme bir grubu yönetme imkanı yoktur