dünyadaki büyük çağlayanlar, çağlayan nedir

Cavlan çağlayana göre daha bü­yükse de aralarında kesin bir ayırım yapmak zordur. Çağlayanlar, akarsu boyunda, aşınması güç sert kayaların bulunması, tektonik hareketler dola­yısıyla dik yamaçların oluşması, dağ ve toprak göçmesiyle akarsu önünün tıkanması gibi nedenlerle meydana gelmiştir

Çağlayanlar doğa güzelliği ve turizm yönünden yararlı olduğu gibi kolay elektrik elde edilebilen doğal enerji kaynağı olmaları bakımından da önemlidir.

Dünyada binlerce çağlayan vardır ve bunların bir kısmı hayli yüksek­tir. Bir çağlayanın önemi yalnız yük­sekliğine değil düşürdüğü suyun hac mine, yatak genişliğine, bir veya bir­kaç yerden, eğik veya dik düşmesine de bağlıdır. Düşürdüğü su bakımın­dan dünyanın en büyük çavlanı Sete Kuedas’tır. Bir adı da Guayara olan bu cavlan saniyede yaklaşık olarak 13 000 m3 su düşürür. Onu su verimi ba­kımından izleyen diğer önemli cavlan­lar da şunlardır: Niyagara (6 000 m3); Paulo Alfonso (2 800 m3); Urubupun­ga (2 700 m3); İguazu (1 725 m3); PatosMaribondo (1 400 m3); Churchill (Çörçil) 1 100 m3; Viktorya (1 000 m3); Kaieteur (650 m3).

Türkiye’de de birçok çağlayan var­dır. Bunların belli başlıları Tortum (Erzurum), Gürlevik (Erzincan), Sızır (Yozgat), Bünyan (Kayseri) ve Defne (Hatay) çağlayanlarıdır. Tor­tum Gölü’nün ayağında bulunan Tor­tum Çağlayanı’nın yüksekliği 200 met­redir.