Destanlar; milletlerin tarihinde derin iz bırakmış önemli olayları harikuladeliklerle süsleyerek anlatan uzun, manzum, milli eserlerdir. Destan anlatıcısı ozan (akın veya baksı) onu bir kopuz eşliğinde söyler. Bir takım mimik, jest ve taklitlerle anlatımını kuvvetlendirmeye çalışır. Halk hikayelerinde de bu anlatım ananesi devam etmekle birlikte, mühim bazı farklar onu destandan ayırır. Bunları şöyle sıralamak mümkündür:
1. Tarihi bir vakanın olması şart değildir.
2. Nazam-nesir karışıktır. Zamanla nesir, nazma üstünlük kazanmıştır.
3. Şahısların ve olayların anlatımında realist çizgilere daha çok yer verilmiştir.
4. Kahramanlıktan çok aşk maceraları konunun ağırlığını teşkil etmektedir.
Ayrıca; destanlar, belli bir daire teşkil ederler. Halk hikâyelerinde-bilhassa aşk konulu olanlarda-böyle bir daire söz konusu değildir. Hikâyenin kahramanı âşık olur, sevgilisine kavuşmak için maceralara atılır ve kavuşur. Hikâye burada biter. Halbuki, destanlarda durum böyle değildir. Mesela Manas Destanı’nı onun oğlu Semetey ve onun oğlu Seytek devam ettirirler.
Masal nesirle söylenmiş, tamamıyla hayal mahsulü olan ve anlattıklarına inandırma iddiası bulunmayan, kısa bir anlatı türüdür. Masalın en karakteristik özelliği, seri bir tahkiye tekniğine sahip olmasıdır. Ayrıca, masallarda olayın geçmişe ait olduğunun belirtilmesine bilhassa dikkat edilir. Masal ile destan arasında şu benzerlikler vardır:
0 yorum :
Lütfen Yorumunuzun anlaşılır ve imla kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz.