Kaya Gazı nedir - nasıl çıkartılır - Kaya gazı çıkaran ülkeler

Kayı gazı nedir?

1. Teknik olarak hidrolik kırılma olarak bilinen “Fracking” işlemi gaz taşıyan kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretip yer yüzüne çıkarmak için su basıncını kullanıyor.

2. Bu noktada su öncelikle toprakla ve süreci hızlandırmak için kullanılan katkı maddeleriyle karıştırılıyor.

Bunlar, yer altı su kaynaklarını kirletmemesi için çelik boruların içinden kilometrelerce aşağıya doğru, gaz içeren katmanın içine enjekte ediliyor.

3. Amerika’da tartışmalar bu kırılma sürecinde kullanılan katkı maddelerinin kapsıyor. İngiltere’de Caudrilla isimli şirket herhangi bir sağlık problemine yol açmayan katkı maddeleri kullanıyor.

Kaya gazı nedir nasıl çıkarılır nerelerde bulunur?Weeton bölgesinde kullanılan katkı maddesi, su-kum karışımının yüzde 99,75′i oldukça seyreltilmiş hidrolik asit, biyosid ve birçok kozmetikte kullanılan kimyasal madde olan poliakrilamid içeriyor.

4. Yaklaşık 90 gün sonra, kırılma süreci duruyor ve gaz küçük yüzey toplayıcılarının ve dağıtım ünitelerinin içine akmaya başlıyor.

Böylece bu süreç bu şekilde onlarca yıl devam ediyor.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Shell ortaklığının Diyarbakır'da kaya gazı sondajına başlaması, uluslararası birçok enerji firmasının Türkiye'ye ilgisini arttırdı. Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere Trakya ve İç Anadolu'da arama çalışmalarına başlamak isteyen yabancı şirketler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın art arda kapısını çalmaya başladı.

Bazı enerji uzmanlarının ''devrim'' olarak nitelendirdiği kaya gazı (Shale Gas) üretimi, doğalgaz piyasasını etkilemeye devam ediyor. Dünyanın önemli doğalgaz ithalatçılarından biriyken kaya gazı sayesinde son 5 yılda 200 milyar metreküpe yakın gaz üreten ABD, bu sayede Polonya'dan Çin'e kadar bu kaynağa ulaşmak isteyen birçok ülkeyi harekete geçirdi.

Petrolde yüzde 92, doğalgazda ise yüzde 98 dışa bağımlı olan Türkiye'nin yerli ve yenilenebilir kaynakların ekonomiye kazandırılması çalışmalarına kaya gazı da eklendi.

-Konya ve Niğde'de tespit edildi-

Dadaş Formasyonu'nunda yer alan Diyarbakır'daki Sarıbuğday-1 sahasında TPAO ile Shell ortaklığında yürütülen çalışmalar bu alanda ilk oldu. 3 yılda 15 kuyunun açılmasının planlandığı sahada gaz arama çalışmaları aralıksız devam ediyor. 4 bin 500 metre derinlikte sondajın hedeflendiği kuyuda, 4 bin metrelere ulaşıldı. ''Parametre kuyu'' olarak nitelendirilen bu kuyudan olumlu sonuçlar alınmasıyla sahada yatay sondaja başlanacak.

Türkiye'de tahmini olarak 400 milyar metreküp olduğu tahmin edilen kaya gazının varlığı, Güneydoğu Anadolu'nun dışında Trakya ve İç Anadolu'daki bazı sahalarda da söz konusu. MTA'nın çalışmalarının ardından Konya ve Niğde'de tespit edilen rezervlerin çıkartılması için Shell başta olmak üzere kaya gazı üretimi alanında faaliyet gösteren yabancı şirketler, art arda Bakanlığın kapısını çalmaya başladı.

-Yeni sondajlar için anlaşmalar yakın-

AA'ya açıklamalarda bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, kaya gazı ve kaya petrolü (oil shale) konusuna yoğunlaşan ABD'li, Kanadalı ve İngiliz şirketlerin Türkiye'deki kaynaklarla ilgilendiğini belirterek, söz konusu şirketlerin mevcut sismikleri etüt etmeye başladığını söyledi.

Gelecek aylarda Dadaş Formasyonu'nu ya da Trakya'daki sahalarla ilgili anlaşmaların gerçekleşebileceğini bildiren Bakanlık yetkilileri, ''Bu anlaşmalarda bizim önceliğimiz çalışmalara TPAO'nun da ortak olması. Kaya gazı gibi yerli bir kaynağı en etkin biçimde ülkemize kazandırmak istiyoruz'' değerlendirmesinde bulundu.

KONYA VE NİĞDE'DE TESPİT EDİLDİ

Dadaş Formasyonu'nda yer alan Diyarbakır'daki Sarıbuğday-1 sahasında TPAO ile Shell ortaklığında yürütülen çalışmalar bu alanda ilk oldu. 3 yılda 15 kuyunun açılmasının planlandığı sahada gaz arama çalışmaları aralıksız devam ediyor. 4 bin 500 metre derinlikte sondajın hedeflendiği kuyuda, 4 bin metrelere ulaşıldı. "Parametre kuyu" olarak nitelendirilen bu kuyudan olumlu sonuçlar alınmasıyla sahada yatay sondaja başlanacak.

0.4 TRİLYON METREKÜP KAYA GAZI REZERVİ

Türkiye'de tahmini olarak 0,4 trilyon metreküp olduğu tahmin edilen kaya gazının varlığı, Güneydoğu Anadolu'nun dışında Trakya ve İç Anadolu'daki bazı sahalarda da söz konusu. MTA'nın çalışmalarının ardından Konya ve Niğde'de tespit edilen rezervlerin çıkartılması için kaya gazı üretimi alanında faaliyet gösteren yabancı şirketler, art arda Bakanlığın kapısını çalmaya başladı.

YENİ SONDAJLAR İÇİN ÇALIŞMALAR YAKIN

AA'ya açıklamalarda bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, kaya gazı ve kaya petrolü (oil shale) konusuna yoğunlaşan ABD'li, Kanadalı ve İngiliz şirketlerin Türkiye'deki kaynaklarla ilgilendiğini belirterek, söz konusu şirketlerin mevcut sismikleri etüt etmeye başladığını söyledi.

Gelecek aylarda Dadaş Formasyonu'nu ya da Trakya'daki sahalarla ilgili anlaşmaların gerçekleşebileceğini bildiren Bakanlık yetkilileri, "Bu anlaşmalarda bizim önceliğimiz çalışmalara TPAO'nun da ortak olması. Kaya gazı gibi yerli bir kaynağı en etkin biçimde ülkemize kazandırmak istiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

KAYA GAZI NEDİR? NASIL ÇIKARTILIR?

Özetle kayaçların gözeneklerinde yer alan küçük miktardaki doğalgaz olarak tanımlanan kaya gazı, dikine veya yatay olarak açılacak olan kuyulara basınç uygulanmasıyla çıkartılıyor.

Araştırmalara göre, Çin ve Hindistan sahip başta olmak üzere, ABD, Arjantin, Avustralya, Güney Afrika ve Kanada kaya gazı rezervi açısından şanslı ülkeler.