Bir parçada Ana fikir ve yardımcı fikri belirleme

A) KONU: (Paragraf ne anlatıyor?)
Örnek:
Sanatçıların tenkit yazılarına bakış açılarını…
Divan ve Halk Edebiyatlarının benzeştiği yönleri…
Şiirin insan hayatını etkilediğini…




B) ANA DÜŞÜNCE (ANA FİKİR): (Paragraf niçin anlatıyor?)
*Paragrafta asıl vurgulanan, öne sürülen, savunulan düşüncedir.
*Temel yargıdır.
*Yazarın bize iletmek istediği mesajdır.
*Paragrafta cümle olarak yer alabileceği gibi, paragrafın tamamından da çıkarılabilir.

Örnek:
Okuma alışkanlığı edinmenin belli bir eğitim gerektirdiğini anlatmak için yazılmış.
Kısa ve özlü yazmanın güç olduğunu vurgulamak için yazılmış.




C) YARDIMCI DÜŞÜNCELER (YARDIMCI FİKİRLER, YAN DÜŞÜNCELER)
*Ana düşünceyi destekleyen, tamamlayan; ana düşüncenin açıklanmasını sağlayan, konuyu geliştiren düşüncelerdir.
*Özellikle olumsuz soru tipleri yardımcı düşüncelerle ilgilidir.

Örnek:
Paragrafa göre yazarın yazılarında aşağıdaki niteliklerden hangisi yoktur?
Aşağıdakilerden hangisi Sait Faik'in anlatmak istediğine ters düşer?
Paragraftan aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?

Çözüm: 
*Bu tip sorularda dört şık yardımcı düşünceleri içerir. 5. şık ise ana ve yardımcı düşüncelerle alakalı olmayan, çelişen, uyuşmayan şıktır.




D) ÜSLUP: (Paragraf Nasıl Anlatıyor?)
*Sanatçının, sözcükleri seçiş ve kullanış tarzıdır.
*Sanatçının “anlatım tarzı”dır.
*Üslupla, içerik karıştırılmamalıdır.
*Her sanatçının özgün bir üslubunun olması beklenir.

Örnek:
Sanatçının, kısa cümleler kullanması, sıfatlara çokça yer vermesi, mecaz anlamlı kelimeleri tercih etmesi “üslup” ile ilgilidir.