Karaciğerdeki kist oluşumu nedenleri tedavisi

Karaciger kist hidatigi nedir?
Bir tur parazitin olusturdugu bir hastaliktir. Halk arasinda ?kopek kisti? diye de bilinir. Olgun parazit; kurt, cakal, kopek gibi hayvanlarin bagirsaklarinda yasar. Parazitin yumurtasi kurt, cakal, kopek gibi hayvanlarin diskisi ile disariya atilir. Parazitin evriminde ara konak olarak rol oynayan kucukbas ve buyukbas hayvanlar bu parazit yumurtasi bulasik gidalari (ot,su..) yiyince yumurta onlarin bagirsaklarina gecer ve bagirsakta kurtcuk aciga cikarak, kan dolasimina karisir ve vucudun degisik yerlerinde, en sik da karacigerde yerleserek giderek buyuyen kistler meydana getirir. Buna hidatik hastalik diyoruz.

Parazit kendine nasil bir ureme alani bulur?
Bu kistlerin icinde binlerce parazit olusturacak kurtcuklar mevcuttur. Daha sonra hastalikli (bu kistlerden iceren) organlarin kurt, cakal ve kopek gibi hayvanlar tarafindan yenmesi ile parazit tekrar bunlarin bagirsagina ulasir ve burada geliserek eriskin parazit haline gelir. Baska bir deyisle parazitin uremesi icin boylesine bir donguye ihtiyaci vardir.

Insanda nasil ortaya cikar?
Insan da bu tabloda zaman zaman bir ara konak vazifesi gorebilmektedir. Eger, parazitin yumurtasinin bulastigi maddeler (gida,su?) agiz yolu ile alinirsa, yumurtalar bagirsakta acilir ve icinden cikan parazit ayni sekilde siklikla karacigerde yerlesmek uzere insanda da kistler olusturur.

Karaciger kist hidatigi, insandan insana bulasabilir mi?
Karaciger kist hidatigi insandan insana bulasmaz. Insan diskisinda bulunmaz. Ancak bir sekilde parazit yumurtasi bulasmis kirli gidalar herkes tarafindan alinabilir ve dolayisiyla hastalik ailenin degisik fertlerinde de ortaya cikabilir.

Hastalik nasil bir gelisim gosterir?
Hastalik, % 75-80 karacigerde yerlesir. Daha az siklikla akciger, karin ici diger organlar ve beyinde bile gorulebilir. Olay nerede olursa olsun, parazitin yerlestigi yerde giderek buyuyen ici basincli bir sivi ile dolu kist olusur.

Hastalik karacigerde hasar olusturur mu?
Hasar olusturmaz. Genellikle karaciger dokusunu iterek kendine yer actigindan karaciger hucreleri fonksiyonlarina devam ederler.

Karaciger kist hidatigi ne gibi sikayetlere neden olur? Kendini nasil belli eder?
Karaciger kist hidatigi hastaliginin ozgun bir sikayeti yoktur. Kist karacigerde bir ya da birden fazla olabilir. Kucuk kistler genellikle sikayet nedeni olmaz. Hastalik genellikle baska nedenlerle yapilan goruntulemelerde ortaya cikar. Daha buyuk kistler ise sag tarafta agri dolgunluk hissi gibi sikayetler ile ortaya cikarir.

Kist kendi haline birakilirsa ne olur?
Genellikle giderek buyur ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin icinde bakterilerin uremesi, sarilik ile delinme ve yirtilmadir. Bunlarin ortaya cikmasi, hastalikla mucadeleyi guclestiren riskleri artirir.

Karacigerdeki kist kendi kendine patlar mi?
Kistin kendi kendine patlamasi ve delinmesi nadiren gorulebilir. Daha ziyade buyuk kistlere gelen ani ve siddetli darbeler (kaza, yumruk?) boyle bir yirtilmaya neden olabilir.

Kistin yirtilmasi tehlikeli mi?
Boyle bir durumda iki tablo cok onemlidir. Birincisi, kist icerigi antijenik ozellik tasir, yani siddetli, hayati tehdit edebilecek alerjik reaksiyonlar uyandirabilir. Ikincisi ise, kist icerigi butun karin boslugu icerisine yayilarak yaygin hastalik halini alabilir. O zaman hastalikla mucadele guclesir.

Hastalik ilacla tedavi edilebilir mi?
Ilacla tedavi yoktur ama parazite etkili oldugu bilinen ve diger tedavi yontemlerine yardimci bir ilac mevcuttur.

Hastaligin tedavisi nedir?
Hastaligin standart tedavisi cerrahidir. Cerrahi yontem ise, kistin buyuklugu, karacigerdeki yeri, sayisi, komplikasyon olup olmamasi gibi degiskenlere gore belirlenir. Uygun vakalarda igne ile aspirasyon, laparoskopi gibi teknikler denenebilir.