Hastalık hastası mısınız ?
Size de mi hastalık hastası dediler ilk başta. O kadar dil dökmenize rağmen inanmadılar mı ağrılarınıza.
Hiç üzülmeyin, yalnız değilsiniz. Sadece Türkiye de değil, Amerika da bile on onbeş yıl önce, bankada çalışan memurlar, sekreterler bilgisayar operatörleri, telefon memurları tıpkı sizde olduğu gibi boyun ağrılarından, sırt ağrılarından, ara sıra vücudun belirli yerlerinde oluşan gezici ağrılardan şikayet ederlermiş. Doktorlar bir sürü tetkik tahlil sonrası herhangi bir bulguya rastlamayınca Sizin birşeyiniz yok diyerek göndermek durumunda kalıyorlarmış.
Oysa siz de biliyorsunuz ki, böyle ağralarınız var ve rahatsız oluyorsunuz. Hatta bu rahatsızlığı iki üç yıldan beri çekiyorsunuz.
Biz, uzutmadan size bu rahatsızlığınızın ne olduğunu söyleyeyim. Sonra da hastalık hakkında sohbetimizi sürdürürüz.
Rahatsızlığınız, fibromiyalji adı verilen bir sendrom. Yani rahatsızlığınızın tek bir sebebi yok. Sebepleri okuyunca "Tıpkı bendeki gibi" diyerek onaylayacağınız birçok sebepi var.
Dert bir değil
Evet, nerde kalmıştık? ABD de doktorlar önce bu tür şikayetleri önemsemiyorlar. Ama bu tür şikayetle gelenlerin gün geçtikçe çoğaldığını görüyorlar. Bir kişi değil beş kişi değil... Öyleyse bu konuya eğilmek gerektiğine karar veriyorlar.
Örneğin, hastanın Ağrı var dediği bölgenin kan ölçümünü yapıyorlar. Bakıyorlar ki o bölgede, normal olması gereken kandan daha az kan var. Diyelim ki omuz bölgesi onbeş birim kan olacaksa, on birim kan var.
Sonra sebebini araştırıyorlar. Ortaya çıkan sonuç ilginç. Hareket azlığından kaslar yeteri kadar çalışmıyor. O bölgeye yeteri miktarda kan gitmeyince vücut tepkisini mini mini ağrılarla belirtmeye başlıyor. O bölge kan alamayınca gerilmeler, sertlikler oluyor. Daha başka neler oluyor?
Kitaplarda yazmaz
Burada, Maraş Akupunktur ve Lazer Tedavi Merkezi olarak 1985 yılından beri gözlemlediğimiz bir konuyu da bu araştırmalara ilaveten belirtmek istiyoruz.
Bu tür şikayetlerle bize gelen hastalarımıza uyguladığımız akupunktur muayenesinde gördük ki, bir çoğunda bir çeşit gizli alerji var. Kiminde immünolojik bağışıklık sisteminde bir anormallik var. Örneğin;
Bir çoğunun kimyasal maddelere, hatta evdeki halıflekse, boya badanaya, sıcağa, soğuğa, alerjisi var. Bunların fibromiyalji sendromunu artırıcı alerjik bir faktör olduğunu gördük.
Henüz hiçbir tıbbi literatürde yer almayan bu konuda, biz hastamızın alerjisini tedavi ettiğimizde bile fibromiyalji k rahatsızlığının kendiliğinden geçtiğini gördük.
Fibromiyalji nedir ?
Miyalji, bilinen anlamıyla ağrı demek. Kas fibrillerinin ağrılı rahatsızlığı yani. Kaslarımız, fibril demetlerinden meydana geliyor. Yün eğirilerek yapılan ipliği hayal edin. O ipliği oluşturan tüycükler gibi, fibriller de kasları oluşturuyor.
Ayrıca bağ dokusu, kollejen lifler, elastiki lifler vs. var. Arada yumuşak doku var. Şani kas denildiğinde bile akla tek faktör gelmiyor. O bakımdan sendrom deniliyor zaten.
Ağrılar nasıl olur ?
Ağrı bazen omuzda, bazen boyunda, bazen sırtta oluşur. Bazen gezinir oralarda. Kimi zaman da vücudun eklem yerlerinde olur. Ama genellikle fibromiyalji sırtta daha ağırlıklı olur.
Eğer vücudun eklem yerlerinde, bileklerde oluyorsa, bu ileride açığa çıkabilecek immünolojik bağışıklık sistemiyle ilgli iltiaplı romatizmanın aynı zamanda habercisidir. (Kalbe vuran akut eklem romatizması değil. O ayrı bir konu.)
Bu tür ağrılar üç yıl dört yıl hatta beş yıl boyunca sürer gider. Hasta doktora gitmiştir kaç defa. Her seferinde yapılan tetkiklerde MR çekimlerinde, tahlillerde herhangi bir sonuç elde edilemez. Romatizma tahlilleri normal çıkar.
Beş yıl önce beş yıl sonra
Hastanın hiçbir kabahati yoktur. Çünkü vücudunun sesini dinlemiş ve ağrıları iin doktora gitmiştir. Ancak bulgu olmayınca kendisine sizde bir şey yok denilmiş ve geri gönderilmiştir. Ta ki, beşinci senede tekrar doktora gidene kadar.
Beş sene sonra artık hangi doktora giderse gitsin, yapılan bir tetkik neticesinde sonuç bulunacaktır. Kan değeri yükselmiş olacaktır. Romatizmal bulgular ortaya çıkmış olacaktır. Dokor üzülerek hastasına sonucu açıklayacaktır:
-Romatizmal rahatsızlık başlangıcı...
A canım doktor, iyi söylüyorsun güzel söylüyorsun da hastalık altıncı safhaya gelmiş.
Oysa aynı haste iki sene üç sene öncesinde fibromiyalji vakası olarak akupunktur teşhisiyle muayene edilmiş olsaydı, bu durum daha açığa çıkmadan belirlenir ve yapılan immonolojik tedaviyle hastanın bu rahatsızlığı daha üçüncü dördüncü safhada durdurulmuş olurdu.
Hoş, şimdi de bu tür vakalarda en etkili tedavi yine akupunkturla yapılan tedavidir. Ancak üç sene önceden olaya müdahale etmek daha iyi olmaz mı?
Kendi kendinize sorun bakalım,
Kim ister bir zaman sonra eklemde şişme olmasını,
Yürüme zorluğu çekmeyi,
Avuçları açıp kapayamayacak hale gelmeyi,
Ceketini giyemeyecek, düğmesini ilikleyemeyecek hale gelmeyi,
Kafasını sağa sola çevirmekte zorlanacak hale gelmeyi,
Sandalyeye bile oturup kalkarken zorlanmayı kim ister?
Dolayısıyla erken teşhis ile ileride açığa çıkabilecek örneğin yüzbin kişinin en az doksan bini bu hale gelmeden önce kurtarılmış olur.
Kimlerde görülür ?
fibromiyalji vakası, daha çok 25 ila 40 yaş arası bayanlarda görülen bir rahatsızlıktır.
Bu kadınlar ağrı şikayetiyle doktora gittikleri halde bir bulgu elde edilemeyince hastalık hastası olarak yorumlanır. Oysa bu kronik ağrıların sebebi fibromiyalji sendromudur.
fibromiyalji rahatsızlığı olanlardan % 5 ila 20 si romatizmal rahatsızlığa adaydır. Diğer bir ifadeyle, on milyon fibromiyalji sendromu vakası varsa, bunun en az bir milyon kadarı romatizmal rahatsızlığa adaydır.
Belirtileri nelerdir ?
Hastaların şikayetleri çok çeşitli olmakla birlikte birkaçını burada belirtmekte yarar var. Örneğin,
Hastalığa bütüncül yaklaşmak gerekir
Çünkü, insan vücudu bir makine gibi olmakla birlikte bir bütündür. Bir yerdeki aksaklık bütün vücudu etkiler. Parmağa diken batınca beynin zonklaması gibi. Öyleyse, bu tür rahatsızlıkta ne yapmak lazımdır?
Örneğin stresten kabızlık olabilir, sebebinin stresten olduğu bilinmezse sonuç alınamaz.
Bilekte ağrı varsa, romatizma başlangıcı diye ilaç alınamaz.
Gaz varsa, gastrit başlangıcı safra kesesi tembel diyerek yaklaşılamaz.
Ya ne yapılması lazım?
Hastanın hayatı, bu şikayete gelene kadar A dan Z ye bir bütün olarak dinlenir. Anemnez raporu inceden inceye alınır. Şöyle ki;
Fibromiyaljik sendrom diyebilmek için
Başta da dediğimiz gibi fibromiyalji k sendrom çok faktörlüdür. Dolayısıyla kişi kendi kendine şu sorulara yanıt vermelidir. Eğer,
Böyle kişiler hekime gider. Kabızlık, kalp çarpıntısı, yük tansiyon, unutkanlık, hormon bozukluğu, gezici ağrılar, gözlerde kızarmalar, kulaktauğultu vs olarak şikayette bulunurlar. Ama kimine deprasyon denilir, kimine nöroz... Oysa hiç de öyle değildir.
Size de mi hastalık hastası dediler ilk başta. O kadar dil dökmenize rağmen inanmadılar mı ağrılarınıza.
Hiç üzülmeyin, yalnız değilsiniz. Sadece Türkiye de değil, Amerika da bile on onbeş yıl önce, bankada çalışan memurlar, sekreterler bilgisayar operatörleri, telefon memurları tıpkı sizde olduğu gibi boyun ağrılarından, sırt ağrılarından, ara sıra vücudun belirli yerlerinde oluşan gezici ağrılardan şikayet ederlermiş. Doktorlar bir sürü tetkik tahlil sonrası herhangi bir bulguya rastlamayınca Sizin birşeyiniz yok diyerek göndermek durumunda kalıyorlarmış.
Oysa siz de biliyorsunuz ki, böyle ağralarınız var ve rahatsız oluyorsunuz. Hatta bu rahatsızlığı iki üç yıldan beri çekiyorsunuz.
Biz, uzutmadan size bu rahatsızlığınızın ne olduğunu söyleyeyim. Sonra da hastalık hakkında sohbetimizi sürdürürüz.
Rahatsızlığınız, fibromiyalji adı verilen bir sendrom. Yani rahatsızlığınızın tek bir sebebi yok. Sebepleri okuyunca "Tıpkı bendeki gibi" diyerek onaylayacağınız birçok sebepi var.
Dert bir değil
Evet, nerde kalmıştık? ABD de doktorlar önce bu tür şikayetleri önemsemiyorlar. Ama bu tür şikayetle gelenlerin gün geçtikçe çoğaldığını görüyorlar. Bir kişi değil beş kişi değil... Öyleyse bu konuya eğilmek gerektiğine karar veriyorlar.
Örneğin, hastanın Ağrı var dediği bölgenin kan ölçümünü yapıyorlar. Bakıyorlar ki o bölgede, normal olması gereken kandan daha az kan var. Diyelim ki omuz bölgesi onbeş birim kan olacaksa, on birim kan var.
Sonra sebebini araştırıyorlar. Ortaya çıkan sonuç ilginç. Hareket azlığından kaslar yeteri kadar çalışmıyor. O bölgeye yeteri miktarda kan gitmeyince vücut tepkisini mini mini ağrılarla belirtmeye başlıyor. O bölge kan alamayınca gerilmeler, sertlikler oluyor. Daha başka neler oluyor?
- Baş ağrısı
- Kulak uğultusu
- Çınlama
- Göz kararması
- Yorguluk
- Gaz
- Kabızlık
- Hazımsızlık
- Şişkinlik
Kitaplarda yazmaz
Burada, Maraş Akupunktur ve Lazer Tedavi Merkezi olarak 1985 yılından beri gözlemlediğimiz bir konuyu da bu araştırmalara ilaveten belirtmek istiyoruz.
Bu tür şikayetlerle bize gelen hastalarımıza uyguladığımız akupunktur muayenesinde gördük ki, bir çoğunda bir çeşit gizli alerji var. Kiminde immünolojik bağışıklık sisteminde bir anormallik var. Örneğin;
Bir çoğunun kimyasal maddelere, hatta evdeki halıflekse, boya badanaya, sıcağa, soğuğa, alerjisi var. Bunların fibromiyalji sendromunu artırıcı alerjik bir faktör olduğunu gördük.
Henüz hiçbir tıbbi literatürde yer almayan bu konuda, biz hastamızın alerjisini tedavi ettiğimizde bile fibromiyalji k rahatsızlığının kendiliğinden geçtiğini gördük.
Fibromiyalji nedir ?
Miyalji, bilinen anlamıyla ağrı demek. Kas fibrillerinin ağrılı rahatsızlığı yani. Kaslarımız, fibril demetlerinden meydana geliyor. Yün eğirilerek yapılan ipliği hayal edin. O ipliği oluşturan tüycükler gibi, fibriller de kasları oluşturuyor.
Ayrıca bağ dokusu, kollejen lifler, elastiki lifler vs. var. Arada yumuşak doku var. Şani kas denildiğinde bile akla tek faktör gelmiyor. O bakımdan sendrom deniliyor zaten.
Ağrılar nasıl olur ?
Ağrı bazen omuzda, bazen boyunda, bazen sırtta oluşur. Bazen gezinir oralarda. Kimi zaman da vücudun eklem yerlerinde olur. Ama genellikle fibromiyalji sırtta daha ağırlıklı olur.
Eğer vücudun eklem yerlerinde, bileklerde oluyorsa, bu ileride açığa çıkabilecek immünolojik bağışıklık sistemiyle ilgli iltiaplı romatizmanın aynı zamanda habercisidir. (Kalbe vuran akut eklem romatizması değil. O ayrı bir konu.)
Bu tür ağrılar üç yıl dört yıl hatta beş yıl boyunca sürer gider. Hasta doktora gitmiştir kaç defa. Her seferinde yapılan tetkiklerde MR çekimlerinde, tahlillerde herhangi bir sonuç elde edilemez. Romatizma tahlilleri normal çıkar.
Beş yıl önce beş yıl sonra
Hastanın hiçbir kabahati yoktur. Çünkü vücudunun sesini dinlemiş ve ağrıları iin doktora gitmiştir. Ancak bulgu olmayınca kendisine sizde bir şey yok denilmiş ve geri gönderilmiştir. Ta ki, beşinci senede tekrar doktora gidene kadar.
Beş sene sonra artık hangi doktora giderse gitsin, yapılan bir tetkik neticesinde sonuç bulunacaktır. Kan değeri yükselmiş olacaktır. Romatizmal bulgular ortaya çıkmış olacaktır. Dokor üzülerek hastasına sonucu açıklayacaktır:
-Romatizmal rahatsızlık başlangıcı...
A canım doktor, iyi söylüyorsun güzel söylüyorsun da hastalık altıncı safhaya gelmiş.
Oysa aynı haste iki sene üç sene öncesinde fibromiyalji vakası olarak akupunktur teşhisiyle muayene edilmiş olsaydı, bu durum daha açığa çıkmadan belirlenir ve yapılan immonolojik tedaviyle hastanın bu rahatsızlığı daha üçüncü dördüncü safhada durdurulmuş olurdu.
Hoş, şimdi de bu tür vakalarda en etkili tedavi yine akupunkturla yapılan tedavidir. Ancak üç sene önceden olaya müdahale etmek daha iyi olmaz mı?
Kendi kendinize sorun bakalım,
Kim ister bir zaman sonra eklemde şişme olmasını,
Yürüme zorluğu çekmeyi,
Avuçları açıp kapayamayacak hale gelmeyi,
Ceketini giyemeyecek, düğmesini ilikleyemeyecek hale gelmeyi,
Kafasını sağa sola çevirmekte zorlanacak hale gelmeyi,
Sandalyeye bile oturup kalkarken zorlanmayı kim ister?
Dolayısıyla erken teşhis ile ileride açığa çıkabilecek örneğin yüzbin kişinin en az doksan bini bu hale gelmeden önce kurtarılmış olur.
Kimlerde görülür ?
fibromiyalji vakası, daha çok 25 ila 40 yaş arası bayanlarda görülen bir rahatsızlıktır.
Bu kadınlar ağrı şikayetiyle doktora gittikleri halde bir bulgu elde edilemeyince hastalık hastası olarak yorumlanır. Oysa bu kronik ağrıların sebebi fibromiyalji sendromudur.
fibromiyalji rahatsızlığı olanlardan % 5 ila 20 si romatizmal rahatsızlığa adaydır. Diğer bir ifadeyle, on milyon fibromiyalji sendromu vakası varsa, bunun en az bir milyon kadarı romatizmal rahatsızlığa adaydır.
Belirtileri nelerdir ?
Hastaların şikayetleri çok çeşitli olmakla birlikte birkaçını burada belirtmekte yarar var. Örneğin,
- Ev işi ya da masa başında herhangi bir şekilde çalışırken hissedilen ağrılar.
- Boyun ve sırt ağrıları
- Uyku bozukluğu
- Yorgunluk
- Tüm vücutta tutukluk
- Baş ağrısı
- Kabızlık
- Bayanlarda ağrılı adet görme
- Ellerde ve ayaklarda karıncalanma
- Ellerde ve ayaklarda şişme gibi
Hastalığa bütüncül yaklaşmak gerekir
Çünkü, insan vücudu bir makine gibi olmakla birlikte bir bütündür. Bir yerdeki aksaklık bütün vücudu etkiler. Parmağa diken batınca beynin zonklaması gibi. Öyleyse, bu tür rahatsızlıkta ne yapmak lazımdır?
Örneğin stresten kabızlık olabilir, sebebinin stresten olduğu bilinmezse sonuç alınamaz.
Bilekte ağrı varsa, romatizma başlangıcı diye ilaç alınamaz.
Gaz varsa, gastrit başlangıcı safra kesesi tembel diyerek yaklaşılamaz.
Ya ne yapılması lazım?
Hastanın hayatı, bu şikayete gelene kadar A dan Z ye bir bütün olarak dinlenir. Anemnez raporu inceden inceye alınır. Şöyle ki;
- Rahatsızlık ne zamandan beri var?
- Hasta ne iş yapıyor, neyle iştigal ediyor?
- Kabızlığı var mı?
- Evinde boya badana değişimi oldu mu?
- Halıfleks vs gibi yer yaygısında bir değişiklik oldu mu?
- Beslenme alışkanlığında değişiklik oldu mu?
- Çanta taşıyor mu?
Fibromiyaljik sendrom diyebilmek için
Başta da dediğimiz gibi fibromiyalji k sendrom çok faktörlüdür. Dolayısıyla kişi kendi kendine şu sorulara yanıt vermelidir. Eğer,
- Tatile gezmeye gittiğinde hafifliyorsa.
- Yüzmeye gittiğinde hafifliyorsa
- İş hayatından uzaklaştığında rahatlıyorsa,
- O işlere ara sıra ara verdiğinde hafifliyorsa,
- Kabızlığı geçince rahatlıyorsa.
- İş yoğunluk stresi yaşıyorsa,
- Amir memur ilişkileri strese sebep oluyorsa, (Başlı başına bu bile etkendir. Vücudu relakse edici maddeler stres sebebiyle beyinde yetirli salgılanamadığı için boyun sırt gerilir. Yoksa aynı yerde yıllarca birlikte çalışan on kişiden neden dördü böyledir de diğelerinde bir şikayet yoktur. İşte sebebi budur.)
- Bir de gizli alerji faktörü varsa. Bu da çok önemli.
- Sırtında ter soğudu zaman rahatsızlığı artıyorsa
- Sıcaktan soğuğa çıktığında bir anda etkileniyorsa,
- Soğuktan sıcak ortama geçtiğinde anlık rahatlama oluyorsa, (sıcak soğuk allerjisi vardır demektir.)
Eğer hastada romatizmal sorun da varsa bu kişiler için en büyük etki, iklim değişiklikleri sıcak soğuk nemdir. - Yazın güneşe çıktığında etkileniyorsa.
- Yazın bile iki üç kat çorap giyiyorsa.
- Ayakarda ve ellerde üşüme oluyorsa.
- Kışın karda, beyaz görüntüye bakamıyor, gözlerinde bir gerilim hissediyorsa.
- Normal çalışma ortamından dışarı çıktığında güneşe ve güneşin asfalta yansıyan ışığına bile bakamıyorsa, (alerjik bünyedir)
- Çok katlı ve manyetik sistemle donatılmış modern binalarda rahatsızlığı artıyorsa, (vücutta statik elektrik birikimi olur)
- Ayakkabısının topuğundan şikayeti varsa,
- Boyunda düzleşme varsa,
- Belinde eğrilik varsa
Böyle kişiler hekime gider. Kabızlık, kalp çarpıntısı, yük tansiyon, unutkanlık, hormon bozukluğu, gezici ağrılar, gözlerde kızarmalar, kulaktauğultu vs olarak şikayette bulunurlar. Ama kimine deprasyon denilir, kimine nöroz... Oysa hiç de öyle değildir.
Fibromiyalji Nedir?
Özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile karekterize kronik(süregen) bir kas iskelet sistemi hastalığıdır. Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte en sık 30-60 yaşlar arasında ve kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür.
NEDENİ?
Fibromiyalji’nin nedeni kesin olarak bilinmemekte.Stres, kaygı, depresyon, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Aşırı egzersiz veya ağır sporlar yapmak , hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, psikolojik stresler ağrıları arttırır.
FİBROMİYALJİ BELİRTİLERİ NELER?
• 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır.Ağrı ana belirtidir.Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir.Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
• Ağrı özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar, ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artabilir
• Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık olabilir
• Dinlendirmeyen uyku çok sık görülür
• Sabahları ve günün ilerleyen saatlerinde yorgunluk,
• Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi olabilir
• Konsantrasyon güçlüğü,
• Eller, kollar, ayaklar, bacaklar veya yüzde hissizlik veya karıncalanma hissedilebilir.
• Karın ağrısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-barsak sistemiyle ilgili şikayetler olabilir.
• Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri
• İdrara sık çıkma
Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir.Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeye uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.
NASIL TEŞHİS KONUR?
Teşhis sizin şikayetlerinizin özelliğine, özgeçmişinizle ilgili anlattıklarınıza ve muayene bulgularınıza göre doktorunuz tarafından konur.Fibromiyaljiye özgü bir test veya görüntüleme yöntemi yoktur.Doktorunuzun yaygın vücut ağrısı yapabilen bazı romatizmal ve hormonal hastalıkların olmadığından emin olmak için isteyebileceği bütün testlerin normal çıkması beklenir.
TEDAVİ NASIL YAPILIR?
Tedavide amaç; ağrıları geçirmek, uyku bozukluğunu düzeltmek, zihinsel ve psikolojik gerginliği azaltmaktır.
• İlaç tedavisi:ağrı kesiciler, antienflamatuvar ilaçlar, antidepressanlar doktorunuz tarafından verilebilir
• Fizik tedavi :sıcak yastıklar, infraruj gibi yüzeyel ısıtıcılar, ultrason ve kısa dalga gibi derin dokuları ve kasları ısıtan, esneklik ve dolaşımı artıran derin ısıtıcılar, TENS, enterferans ve diyadinamik akımlar gibi ağrı kesici elektroterapi ajanları kullanılır.
• Egzersizler: Kasları esnetmek, rahatlatmak ve güçlendirmek için çok önemlidir ayrıca zamanla ağrıyı ve yorgunluğu da azaltır, mutluluk hormonunun (endorfin) salınımını artırarak kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar.
• Spor: Düzenli (haftada 2-3 gün) yapılan ve zorlamadan tüm vücut kaslarını çalıştıran yüzme, yürüyüş, jimnastik gibi sporlar hem zihinsel rahatlama yapar hem de kasların güçlenmesini ve gevşemesini sağlayarak hastalığın yeniden tetiklenmesini önler
•Derin soluk alma egzersizleri, yoga, meditasyon, hipnoz, düş kurarak tedavi gibi stresle başa çıkma yöntemleri kaslarda rahatlama ve zihinsel gevşeme sağlar
FİBROMİYALJİDE HANGİ EGZERSİZLER ve SPORLAR YARARLI?
Egzersizlere kasları esneten germe egzersizleri ve yüzme, su jimnastiği, yürüyüş veya sabit bisiklet gibi hafif yoğunlukta aerobik egzersizler ile başlanmalı, egzersizler yavaş yavaş arttırılmalıdır.Başlangıçta yapılan ağır egzersiz ve tenis gibi sporlar ağrılarınızı arttırabilir. Bu nedenle egzersizlere günaşırı 5 dakika ile başlanır, egzersiz öncesi 5 dakika kasları esneten germe egzersizleri yapılır, zamanla haftada en az 4 gün 30-60 dakikaya kadar çıkılır. Bu noktaya ulaştıktan sonra koşu, tenis gibi daha ağır tempolu sporlara geçilebilir.
TEDAVİDE FİZİK TEDAVİNİN YERİ NEDİR?
İlaca ve egzersizlere rağmen ağrılar devam ederse fizik tedavi yapılır.Fizik tedavide uygulanan yüzeyel ve derin ısıtıcılar, elektroterapi ve kişiye özel hazırlana egzersiz programları; kas ve eklem ağrılarının geçirir, kasları rahatlatır, yorgunluğu azaltır, duruşu düzeltir.
FİBROMİYALJİDE BESLENME NASIL OLMALI?
Fibromiyaljide sağlıklı beslenme çok önemli.Meyve ve sebzeden zengin bir diyet kaslarınız için gerekli olan eser elementleri ve mineralleri sağlar. Tam bir dinlenme sağlayacak uyku için özellikle akşamları ağır yemeklerden,alkol, kahve ve çay gibi içeceklerden sakınmak gerekir. Ayrıca tuzlu ve şekerli gıdalardan uzak durmak gerekir.
FİBROMİYALJİDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Fibromiyaljiden korunmak için bilinen bir yöntem yoktur.Ancak dengeli beslenme, zorlayıcı olmayan egzersizler, dinlendirici bir uyku , düzenli spor yapmak ağrıların tekrarlamasını engeller.
Uzm. Dr. Demet Parlar
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
International Hospital İstanbul
Özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile karekterize kronik(süregen) bir kas iskelet sistemi hastalığıdır. Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte en sık 30-60 yaşlar arasında ve kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür.
NEDENİ?
Fibromiyalji’nin nedeni kesin olarak bilinmemekte.Stres, kaygı, depresyon, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Aşırı egzersiz veya ağır sporlar yapmak , hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, psikolojik stresler ağrıları arttırır.
FİBROMİYALJİ BELİRTİLERİ NELER?
• 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır.Ağrı ana belirtidir.Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir.Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
• Ağrı özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar, ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artabilir
• Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık olabilir
• Dinlendirmeyen uyku çok sık görülür
• Sabahları ve günün ilerleyen saatlerinde yorgunluk,
• Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi olabilir
• Konsantrasyon güçlüğü,
• Eller, kollar, ayaklar, bacaklar veya yüzde hissizlik veya karıncalanma hissedilebilir.
• Karın ağrısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-barsak sistemiyle ilgili şikayetler olabilir.
• Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri
• İdrara sık çıkma
Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir.Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeye uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.
NASIL TEŞHİS KONUR?
Teşhis sizin şikayetlerinizin özelliğine, özgeçmişinizle ilgili anlattıklarınıza ve muayene bulgularınıza göre doktorunuz tarafından konur.Fibromiyaljiye özgü bir test veya görüntüleme yöntemi yoktur.Doktorunuzun yaygın vücut ağrısı yapabilen bazı romatizmal ve hormonal hastalıkların olmadığından emin olmak için isteyebileceği bütün testlerin normal çıkması beklenir.
TEDAVİ NASIL YAPILIR?
Tedavide amaç; ağrıları geçirmek, uyku bozukluğunu düzeltmek, zihinsel ve psikolojik gerginliği azaltmaktır.
• İlaç tedavisi:ağrı kesiciler, antienflamatuvar ilaçlar, antidepressanlar doktorunuz tarafından verilebilir
• Fizik tedavi :sıcak yastıklar, infraruj gibi yüzeyel ısıtıcılar, ultrason ve kısa dalga gibi derin dokuları ve kasları ısıtan, esneklik ve dolaşımı artıran derin ısıtıcılar, TENS, enterferans ve diyadinamik akımlar gibi ağrı kesici elektroterapi ajanları kullanılır.
• Egzersizler: Kasları esnetmek, rahatlatmak ve güçlendirmek için çok önemlidir ayrıca zamanla ağrıyı ve yorgunluğu da azaltır, mutluluk hormonunun (endorfin) salınımını artırarak kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar.
• Spor: Düzenli (haftada 2-3 gün) yapılan ve zorlamadan tüm vücut kaslarını çalıştıran yüzme, yürüyüş, jimnastik gibi sporlar hem zihinsel rahatlama yapar hem de kasların güçlenmesini ve gevşemesini sağlayarak hastalığın yeniden tetiklenmesini önler
•Derin soluk alma egzersizleri, yoga, meditasyon, hipnoz, düş kurarak tedavi gibi stresle başa çıkma yöntemleri kaslarda rahatlama ve zihinsel gevşeme sağlar
FİBROMİYALJİDE HANGİ EGZERSİZLER ve SPORLAR YARARLI?
Egzersizlere kasları esneten germe egzersizleri ve yüzme, su jimnastiği, yürüyüş veya sabit bisiklet gibi hafif yoğunlukta aerobik egzersizler ile başlanmalı, egzersizler yavaş yavaş arttırılmalıdır.Başlangıçta yapılan ağır egzersiz ve tenis gibi sporlar ağrılarınızı arttırabilir. Bu nedenle egzersizlere günaşırı 5 dakika ile başlanır, egzersiz öncesi 5 dakika kasları esneten germe egzersizleri yapılır, zamanla haftada en az 4 gün 30-60 dakikaya kadar çıkılır. Bu noktaya ulaştıktan sonra koşu, tenis gibi daha ağır tempolu sporlara geçilebilir.
TEDAVİDE FİZİK TEDAVİNİN YERİ NEDİR?
İlaca ve egzersizlere rağmen ağrılar devam ederse fizik tedavi yapılır.Fizik tedavide uygulanan yüzeyel ve derin ısıtıcılar, elektroterapi ve kişiye özel hazırlana egzersiz programları; kas ve eklem ağrılarının geçirir, kasları rahatlatır, yorgunluğu azaltır, duruşu düzeltir.
FİBROMİYALJİDE BESLENME NASIL OLMALI?
Fibromiyaljide sağlıklı beslenme çok önemli.Meyve ve sebzeden zengin bir diyet kaslarınız için gerekli olan eser elementleri ve mineralleri sağlar. Tam bir dinlenme sağlayacak uyku için özellikle akşamları ağır yemeklerden,alkol, kahve ve çay gibi içeceklerden sakınmak gerekir. Ayrıca tuzlu ve şekerli gıdalardan uzak durmak gerekir.
FİBROMİYALJİDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Fibromiyaljiden korunmak için bilinen bir yöntem yoktur.Ancak dengeli beslenme, zorlayıcı olmayan egzersizler, dinlendirici bir uyku , düzenli spor yapmak ağrıların tekrarlamasını engeller.
Uzm. Dr. Demet Parlar
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
International Hospital İstanbul
Sponsorlu Bağlantılar
0 yorum :
Lütfen Yorumunuzun anlaşılır ve imla kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz.