Sayfa 136-137 - 10. Sınıf Coğrafya Dersi Etkinlikleri

AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.

1-Türkiye’de toprak dağılışını etkileyen faktörler:

İklim şartları, Bitki örtüsü, Yeryüzü şekilleri, Akarsular, İnsan etkisi



2-Alüviyal toprakların tarım açısından önemi:

Alüviyal topraklar çeşitli bölgelerden toplanmış mineral madde bakımından zengin taşınmış topraklardır. Bu nedenle tarım ürünleri için verimliliği çok yüksek topraklardır. Alüviyal topraklar deniz kıyısında ve akarsu vadileri boyunca oluştuğu için deniz kıyılarının ve akarsu kenarlarının tarımsal faaliyetlerde gelişmesine sebeb olmuştur.



3-Çernezyom topraklarının tarıma uygun olmama sebebi:

Çernezyom toprakları soğuk ve nemli karasal iklim sahalarında gür çayır bitki örtüsü altında oluşmaktadır. Bu özelliklerin bulunduğu sahalar çok yüksek tarım sezonunun kısa ve yaz sıcaklıklarının yetersiz olduğu yerlerdir. Bu nedenle toprak tarım üretimi için çok verimli olsa da toprağın bulunduğu arazinin iklim şartları tarım faaliyetlerini kısıtlamaktadır.



4-Hammaddesi toprak olan ürünler:

Cam, seramik, porselen, çanak, çömlek, tuğla, kiremit



5-Türkiye’de bitki çeşitliliğinin sebepleri:

Farklı iklimlerin görülmesi bitki türlerinde çeşitliliği arttırır.



6-Bitki örtüsü üzerinde etkili olan iklim elemanları:

Nem , yağış ve sıcaklık



7-Kuzey Anadolu Dağlarının Bitki Yapısı:

Kuzey Anadolu Dağlarının Kuzey yamaçları; denize dönük olduğu için daha nemli ve yağışlı, ılıman sıcaklıklara sahiptir. Bu şartlara bağlı olarak Türkiye’nin en zengin ormanlarına sahiptir. Dağların güneye bakan yamaçları deniz etkisine kapalı olduğu için yağışlar azalmış sıcaklıklar düşmüştür. Bu şartlara bağlı olarak ta bitki örtüsü zayıflamış seyrek ve zayıf ağaçlar daha aşağılarda ot toplulukları yer almıştır.



8-Karadeniz kıyıları dışında kalan yerlerde ormanların kendini yenileyememe nedenleri:

Ormanların kendini yenilemesi nem ve yağışla direk bağlantılıdır.Bu koşulların en uygun olduğu bölgemiz burasıdır. Bitki büyüme dönemi olan yaz döneminin çok kurak geçmesi ve uzun sürmesi ormanların kendini yenilemesini engellemektedir.



9-Orman alt seviyesinin bölgeler arasında farklı seviyede olma sebebi:

Orman alt sınırı Akdeniz’den Karadenize doğru azalır. Akdeniz kıyılarında 700-800 metreden başlayan ormanlar, Ege kıyılarında 500 metre, Marmara kıyılarında 300 metre, Karadeniz kıyılarında ise deniz kıyısından itibaren başlar.



Sebebi: Nemlilik ve yağış şartları orman alt sınırının kıyı bölgelerimizde farklı yükseltilerden başlamasına neden olmaktadır.



BOŞLUK DOLDURMA



Delta ovaları ALÜVİYAL topraklarla kaplıdır.



HUMUS toprağın rengini koyulaştırır



Topraktaki organik madde miktarı öncelikle BİTKİ ÖRTÜSÜNE bağlıdır.



GARİG denilen çalı topluluğu Makilerin tahrip edildiği yerlerde oluşur.



Belli bir yükseltiden sonra ağaçların yetişmemesi SICAKLIKLARIN düşmesi ile ilgilidir.



Kuzey Anadolu Dağlarının Kuzey yamaçlarındaki ağaçlar NEM isteği fazla olan ağaçlardır.



BOZKIRLAR ilkbaharda yeşeren, yaz başlarında sararıp kuruyan ot topluluklarıdır.



Ülkemizin İÇ kesimlerinde bozkırlar geniş yer kaplar



Çoruh nehrinde RAFTİNG sporu yapılmaktadır.



Denizli Sarayköy’de JEOTERMAL ENERJİ santrali vardır.



Türkiye’deki denizlerden, BALIKÇILIK , TURİZM ULAŞIM,SU ÜRÜNLERİ alanlarında yararlanılmaktadır.



Van gölünün sularının sodalı olmasının nedeni KAPALI HAVZA olması ve ÇANAĞININ YAPISINDAN kaynaklıdır.





DOĞRU-YANLIŞ

1-D 2-Y 3-Y 4-D 5-D 6-Y 7-D 8-Y 9-D 10-Y 11-D



12-Y 13-Y 14-Y



Açıklamaları:



1- Alüviyal topraklar tarıma çok uygun, verimli topraklardır.

2- Orman olmayan yerlerde kahverengi orman toprakları olmaz.

3- Konya ovasının sadece kenar kısımlarında alüviyal örtü vardır.

4- Bitki örtüsünden yoksun eğimli yüzeler çok olduğu için.

5- Delta ovasını alüviyal maddeler oluşturur.

6- Maki Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsüdür.

7- İklim çeşitliliği nedeniyle.

8- Ormanların insanlar tarafından tahrip edilmesi etkeni de var.

9- Yer şekillerindeki farklılıklar iklim çeşitliliğini sağladığı için.

10- Yükselti ve engebe azaldığı için potansiyel azalır.

11- Sıcak su kaynakları fay hatları yakınlarında oluşur.

12-Bütün barajlardan yararlanacak kadar kültür balıkçılığı gelişmemiştir. Belli barajlardan yararlanılmaktadır.

13- Tuz gölü havzasında fay hatları yoktur.

14-Türkiye genç oluşumlu bir ülke olduğu için hala dağlık ve engebeli yapısını korumaktadır.

Bu nedenle akarsularımızın yatak eğimleri fazladır ve denge profilinden uzaktırlar.

TEST SORULARI

1-A 2-C 3-E 4-C 5-D 6-B 7-A 8-B



TEST SORULARI AÇIKLAMALARI:

1- Heyelan toprak oluşumunu etkilemez, toprağın kaymasıdır.

2-Sıcaklık şartları belirleyici etkendir.B
3- Dağınık ve toplu yerleşme oluşumunda ana etken yer

şekilleri ve su kaynaklarıdır..(Engebeli yerlerde dağınık, düz yerlerde toplu yerleşmeler ortaya çıkmaktadır.)

4-Küçük ve sığ göllerde taşımacılık yapılamaz. Taşımacılık için

büyük ve derin göl olma isteği vardır.

5-Söğüt maki türü değildir. Sulak yerlerin ağacıdır.

6-Moren set gölü buzul etkisi ile oluşur. Ülkemiz buzul etki

sahası dışında olduğu için bu tür göller görülmez.