BAZLAR VE ÖZELLİKLERİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM

Arrhenius : Suda çözündüklerinde (sulu çözeltilerine) hidroksit iyonu (OH)- verebilen bileşiklere (maddelere) baz denir.

Lowry – Bronsted : Suda çözündüklerinde (sulu çözeltilerinden) proton alabilen bileşiklere (maddelere) baz denir.

Lewis: Kimyasal bağ yaparken (kovalent bağ oluştururken) elektron verebilen bileşiklere (maddelere) baz denir.

a)Baz Çeşitleri:

NaOH → Sodyum Hidroksit → Kostik, Sabun

KOH → Potasyum Hidroksit

LiOH → Lityum Hidroksit

RbOH → Rubidyum Hidroksit

CsOH → Sezyum Hidroksit Kuvvetli

Be(OH)2 → Berilyum Hidroksit Bazlar

Mg(OH)2 → Magnezyum Hidroksit

Ca(OH)2 → Kalsiyum Hidroksit → Sönmüş Kireç (Kireç Suyu)

Sr(OH)2 → Stronsiyum Hidroksit

Ba(OH)2 → Baryum Hidroksit

Al(OH)3 → Alüminyum Hidroksit

NH3 → Amonyak → Çamaşır Suyu Zayıf Baz

• Çamaşır Sodası • Sabun • Şampuan Baz

• Deterjan • Diş Macunu • Odun Külü Özelliği

• Kabartma Tozu • Ağız İçi • Kan Gösterir

b) Bazların İyonlaşması ve İyonlaşma Tepkimeleri :

Bazların iyonlaşması demek, kendini oluşturan (+) ve (-) yüklü iyonlarına ayrışması demektir.

Bazların sulu çözeltileri oluşturulduğunda yani bazlar suda çözündüklerinde (-) yüklü hidroksit iyonu (OH)- ile (+) yüklü başka bir iyon oluştururlar.

Bazlar, saf haldeyken elektrik akımını iletemeyip sadece suda çözündüklerinde elektrik akımını iletebilirler. (Bazların elektrik akımını iletebilmesi için iyonlaşması gerekir. Çünkü çözeltilerde elektrik akımının iletilmesini (+) ve (-) yüklü iyonlar sağlar.)

• Na(OH) (suda)(aq) → Na+ + (OH)-

• K(OH) (suda)(aq) → K+ + (OH)-

• Li(OH) (suda)(aq) → Li+ + (OH)-

• Be(OH)3 (suda)(aq) → Be+2 + 2(OH)-

• Mg(OH)2 (suda)(aq) → Mg+2 + 2(OH)-

• Ca(OH)2 (suda)(aq) → Ca+2 + 2(OH)-

• Sr(OH)2 (suda)(aq) → Sr+2 + 2(OH)-

• Ba(OH)2 (suda)(aq) → Ba+2 + 2(OH)-

• Al(OH)3 (suda)(aq) → Al+3 + 3(OH)-

• NH3 + H2O → (NH4)+ + (OH)-

c) Bazların Özellikleri

1- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.

2- Sulu çözeltilerinin tatları acıdır ve ele kayganlık hissi verir. (sabun gibi).

3- Turnusol kağıdının rengini kırmızıdan maviye dönüştürürler.

4- Hepsinin yapısında hidroksit (OH) vardır (NH3 hariç) ve sulu çözeltilerine (suda çözündüklerinde) hidroksit iyonu (OH)- verirler.

5- Saf haldeyken elektrik akımını iletmezler.

6- Saf haldeyken tahriş edicidirler.

7- Bazlara teknoloji“target=”_self”rel=”nofollow”title=”Fen” >fenol ftalein çözeltisi (indikatörü) damlatılınca renkleri pembeye döner.

8- Asitlerle birleşerek nötrleşirler ve tuz ile su oluşturup ısı açığa çıkarırlar. Nötrleşme tepkimeleri ekzotermiktir.

• Asit + Baz Nötrleşme Tuz + Su + Isı

• HCl + NaOH Nötrleşme NaCl + H2O + Isı

Asit Baz Tuz Su

9- Çoğu metale etki edemezler. Ancak Al ve Zn gibi bazı metallere etki ederek metal tuzu oluştururlar ve H2 (hidrojen) gazı açığa çıkarırlar.

• Baz + Metal → Metal Tuzu + Hidrojen Gazı

• 2 NaOH + Zn → Na2ZnO2 + H2

• 6 NaOH + Al → 2Na3AlO3 + 3H2

10- Karbondioksit ile tepkimeye girerek su ve karbonatlı bileşik oluştururlar.

• Baz + Karbondioksit → Karbonatlı Bileşik + Su

• Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O

• 2 Na(OH) + CO2 → Na2CO3 + H2O