Depremden Önce Yapılması gerekenler nelerdir?

DEPREMDEN ÖNCE NELER YAPILMALI?

Yasadiginiz / Bulundugunuz mekani inceleyin.
Korunma için bulunacaginiz yeri ve muhtemel kaçis yolunu belirleyin.
Eger bulundugunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina disina çikartacak ve güvenli bir açik alana ulastiracak pozisyonunuz varsa, bu yolu saptayin. (Bu yöntem sadece giris alti, giris ve 1. katta olanlar için geçerlidir.)
Deprem sirasinda ilk 10-15 saniye binayi terkedebilmek açisindan çok önemlidir.
Daha önce yasanan depremlerden elde edilen istitastiki verilere göre, binalarda yikima yol açan unsur, hissettiginiz ilk sarsinti degil, binanin rezonansa girmesidir. Bu da size anilan süreyi kazandirmaktadir. Bu süre içinde kaçma eylemini gerçeklestirebilecek bir yöntem buldugunuz takdirde, tatbik ederek zamani saptayin. Böylelikle hem kesin kaçis sürenizi ögrenebilir, hem bu süreyi daha da kisaltacak yöntemler gelistirebilirsiniz.

Unutmayin Kisisel kaçis zamani ile, birilerine yardim ederek (esiniz, çocugunuz, is arkadasiniz ya da bir sakat) kaybedeceginiz zaman çok farklidir. Farkli senaryolar gelistirmenizde ve süre tutarak denemenizde yarar vardir.
Kapi veya cam kenarinda ya da bulundugunuz yeri 10-15 saniye içinde terkedebilecek bir mesafede iseniz, herhangi bir acil çikis aninda kullanacaginiz güzergah üzerinde size engel olabilecek saksi, masa, sandalye, koltuk, sandik ve benzeri unsurlari ortadan kaldiriniz. Bazi durumlarda ani bir acil çikis olanagi yaratabilirsiniz. (giris katindaki cami kirarak disari çikmak gibi).
Bu cam kalin ya da sekurit (saglamlastirilmis) olabilir. Bunu kirmak için bir yangin söndürme tüpünü kaçis yolu üzerinde bulundurabilirsiniz.

Unutmayin, vücudunuzda kesiklere ve yirtilmalara yol açmayi engellemek için önce cami kendinize zarar vermeden kirmalisiniz.
Binayi terkederken mutlaka basinizi yüksekten veya tavandan düsen nesnelerden (tugla, kiremit, avize v.b.) korumalisiniz. Bu asamada yastik bir ise yaramayacak, aksine çevrenizi görmenize ve sesleri duymaniza engel olacaktir.
Bir kask veya baret, bulamazsaniz bir sandalye, bir tahta parçasi, büyük ve kalin bir kitap isinize yarayabilir. Eger binayi 10-15 saniye içinde terkedemiyorsaniz, kesinlikle merdivenlerden, merdiven bosluklarindan uzak durunuz.
Asansör bir tuzaktir. Kullanmayiniz. Yikilan binalarda en yüksek oranda ölüm bu noktalarda meydana gelmektedir.
Birinci kattan daha yüksekteyseniz, atlamayi denemeyiniz. Yasanan depremlerde ölümle ve ciddi yaralanmalarla sonuçlanan olaylarin büyük bir bölümü yüksekten atlamayla iliskilidir. Bunun yerine yüksek binalarda yapilmasi zorunlu olan harici yangin merdivenlerini kullaniniz.
Demir konstrüksyondan insa edilen bu merdivenler, binadan bagimsiz oldugu için yikim darbesinden daha zor etkilenecek ve bagli oldugu yerden kopmasi halinde, çeperlerindeki kusaklar nedeniyle düsme aninda bir koruma alani olusturacaktir.

Dahili yangin merdivenleri koruyucu bir alan yaratmayacaktir. Eger bulundugunuz bina depreme dayanikli ve bulundugunuz mekandaki masa çelik veya kalin masif ahsap malzemeye sahipse basiniza düsebilecek esyalardan sizi koruyabilir. Ama tavan çökmesi halinde hiçbir koruyucu özelligi olmayacaktir. ÖRNEK: Japonya’da ögrencilerin sigindigi masa altlari. Bu masalar aslinda bogazlari birlestirilmis birer çelik kafestir. Bu özelligi nedeniyle siralar halinde masa birarada düsünüldügünde çöken tavani karsilayici ciddi bir direnç noktasi olusturmaktadir. Oysa Türkiyede kullanilan basit tahta veya zayif siralarin böyle bir agirligi tasiyamayacagi kesindir.

Bir "Yasam Üçgeni Alani" yaratin. Masa, yatak alti gibi yerler yerine, Agirlik merkezi yere yakin çelik dolaplar (boyu uzunsa ve yapabiliyorsaniz yana devirin), para kasalari, çamasir ve bulasik makinesi gibi nesnelerin yanina yatin ve cenin pozisyonu alin. UNUTMAYIN: Herhangi bir yikilma aninda bu nesneler belki ezilecek ama asla yok olmayacaklardir. Yanlarinda yaratacagi alan sizin yasam üçgeniniz olacaktir.

Mutfak iyi bir saklanma ve "Yasam üçgeni" ayaratilabilecek uygun bir ortamdir. Tezgah altinda ve yaninda yer alan firin, bulasik makinasi ve buzdolabi, bu bölümün ezilme oranini en aza indirger. Ancak, setüstü dolaplardan dökülecek tabak, çanak ve bardak gibi cisimlere karsi bir önlem alinmasi, raflarin düsmesine engel olmak için de duvarla olan baglantilarinin sabitlestirilmesinde yarar vardir. Yasanan depremlerden elde edilen veriler, mutfak ve banyolarin en uygun yerler oldugunu göstermektedir. Çünkü enkaz altinda kalindigi takdirde, bu bölümlerde hem yasam üçgeni yaratabileceginiz unsurlar vardir, hem de patlayan borulardan sizan suyu içerek vücudunuzu "crash sendromu"ndan koruyabilme olanagi mevcuttur.

Enkaz altinda kalan kisileri bekleyen en cidi tehlike böbrek yetmezligi nedeniyle ortaya çikan sendromlardir. Bulunmamaniz gereken bir yer de kapi pervazlaridir. Kapi pervazlarinin tasiyici hiçbir özelligi yoktur.
Çelik kapilara da güvenmeyin. Bunlarin da tasiyici özelligi olmadigi gibi, hem tehlike aninda kirilmasi mümkün degildir, hem de üzerinize devrilme riski bulunmaktadir.
Depreme uykuda yakalandiginiz takdirde, kullanmaniz gereken 10-15 saniyelik süre bir hayli azalacaktir. Bunun için yataginizin iki yanina 1m3’lük tahta sandiklar yaptirmaniz ve içlerini kitaplarla doldurduktan sonra, kalin bir iple çevresini sarmaniz yararli olabilir. Kitaplar da büyük bir agirlik altinda ezilmeyecek, sardiginiz kalin ip ise sandigin patlamasina engel olacaktir. Böyle bir hazirliginiz yoksa, yatagin hemen kenarina ve yanina yan yatarak cenin pozisyonu alin.

Yasadiginiz / Bulundugunuz mekani inceleyin.
Korunma için bulunacaginiz yeri ve muhtemel kaçis yolunu belirleyin.
Eger bulundugunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina disina çikartacak ve güvenli bir açik alana ulastiracak pozisyonunuz varsa, bu yolu saptayin. (Bu yöntem sadece giris alti, giris ve 1. katta olanlar için geçerlidir.)
Deprem sirasinda ilk 10-15 saniye binayi terkedebilmek açisindan çok önemlidir.
Daha önce yasanan depremlerden elde edilen istitastiki verilere göre, binalarda yikima yol açan unsur, hissettiginiz ilk sarsinti degil, binanin rezonansa girmesidir. Bu da size anilan süreyi kazandirmaktadir. Bu süre içinde kaçma eylemini gerçeklestirebilecek bir yöntem buldugunuz takdirde, tatbik ederek zamani saptayin. Böylelikle hem kesin kaçis sürenizi ögrenebilir, hem bu süreyi daha da kisaltacak yöntemler gelistirebilirsiniz.

Unutmayin Kisisel kaçis zamani ile, birilerine yardim ederek (esiniz, çocugunuz, is arkadasiniz ya da bir sakat) kaybedeceginiz zaman çok farklidir. Farkli senaryolar gelistirmenizde ve süre tutarak denemenizde yarar vardir.
Kapi veya cam kenarinda ya da bulundugunuz yeri 10-15 saniye içinde terkedebilecek bir mesafede iseniz, herhangi bir acil çikis aninda kullanacaginiz güzergah üzerinde size engel olabilecek saksi, masa, sandalye, koltuk, sandik ve benzeri unsurlari ortadan kaldiriniz. Bazi durumlarda ani bir acil çikis olanagi yaratabilirsiniz. (giris katindaki cami kirarak disari çikmak gibi).
Bu cam kalin ya da sekurit (saglamlastirilmis) olabilir. Bunu kirmak için bir yangin söndürme tüpünü kaçis yolu üzerinde bulundurabilirsiniz.

Unutmayin, vücudunuzda kesiklere ve yirtilmalara yol açmayi engellemek için önce cami kendinize zarar vermeden kirmalisiniz.
Binayi terkederken mutlaka basinizi yüksekten veya tavandan düsen nesnelerden (tugla, kiremit, avize v.b.) korumalisiniz. Bu asamada yastik bir ise yaramayacak, aksine çevrenizi görmenize ve sesleri duymaniza engel olacaktir.
Bir kask veya baret, bulamazsaniz bir sandalye, bir tahta parçasi, büyük ve kalin bir kitap isinize yarayabilir. Eger binayi 10-15 saniye içinde terkedemiyorsaniz, kesinlikle merdivenlerden, merdiven bosluklarindan uzak durunuz.
Asansör bir tuzaktir. Kullanmayiniz. Yikilan binalarda en yüksek oranda ölüm bu noktalarda meydana gelmektedir.
Birinci kattan daha yüksekteyseniz, atlamayi denemeyiniz. Yasanan depremlerde ölümle ve ciddi yaralanmalarla sonuçlanan olaylarin büyük bir bölümü yüksekten atlamayla iliskilidir. Bunun yerine yüksek binalarda yapilmasi zorunlu olan harici yangin merdivenlerini kullaniniz.
Demir konstrüksyondan insa edilen bu merdivenler, binadan bagimsiz oldugu için yikim darbesinden daha zor etkilenecek ve bagli oldugu yerden kopmasi halinde, çeperlerindeki kusaklar nedeniyle düsme aninda bir koruma alani olusturacaktir.

Dahili yangin merdivenleri koruyucu bir alan yaratmayacaktir. Eger bulundugunuz bina depreme dayanikli ve bulundugunuz mekandaki masa çelik veya kalin masif ahsap malzemeye sahipse basiniza düsebilecek esyalardan sizi koruyabilir. Ama tavan çökmesi halinde hiçbir koruyucu özelligi olmayacaktir. ÖRNEK: Japonya’da ögrencilerin sigindigi masa altlari. Bu masalar aslinda bogazlari birlestirilmis birer çelik kafestir. Bu özelligi nedeniyle siralar halinde masa birarada düsünüldügünde çöken tavani karsilayici ciddi bir direnç noktasi olusturmaktadir. Oysa Türkiyede kullanilan basit tahta veya zayif siralarin böyle bir agirligi tasiyamayacagi kesindir.

Bir "Yasam Üçgeni Alani" yaratin. Masa, yatak alti gibi yerler yerine, Agirlik merkezi yere yakin çelik dolaplar (boyu uzunsa ve yapabiliyorsaniz yana devirin), para kasalari, çamasir ve bulasik makinesi gibi nesnelerin yanina yatin ve cenin pozisyonu alin. UNUTMAYIN: Herhangi bir yikilma aninda bu nesneler belki ezilecek ama asla yok olmayacaklardir. Yanlarinda yaratacagi alan sizin yasam üçgeniniz olacaktir.

Mutfak iyi bir saklanma ve "Yasam üçgeni" ayaratilabilecek uygun bir ortamdir. Tezgah altinda ve yaninda yer alan firin, bulasik makinasi ve buzdolabi, bu bölümün ezilme oranini en aza indirger. Ancak, setüstü dolaplardan dökülecek tabak, çanak ve bardak gibi cisimlere karsi bir önlem alinmasi, raflarin düsmesine engel olmak için de duvarla olan baglantilarinin sabitlestirilmesinde yarar vardir. Yasanan depremlerden elde edilen veriler, mutfak ve banyolarin en uygun yerler oldugunu göstermektedir. Çünkü enkaz altinda kalindigi takdirde, bu bölümlerde hem yasam üçgeni yaratabileceginiz unsurlar vardir, hem de patlayan borulardan sizan suyu içerek vücudunuzu "crash sendromu"ndan koruyabilme olanagi mevcuttur.

Enkaz altinda kalan kisileri bekleyen en cidi tehlike böbrek yetmezligi nedeniyle ortaya çikan sendromlardir. Bulunmamaniz gereken bir yer de kapi pervazlaridir. Kapi pervazlarinin tasiyici hiçbir özelligi yoktur.
Çelik kapilara da güvenmeyin. Bunlarin da tasiyici özelligi olmadigi gibi, hem tehlike aninda kirilmasi mümkün degildir, hem de üzerinize devrilme riski bulunmaktadir.
Depreme uykuda yakalandiginiz takdirde, kullanmaniz gereken 10-15 saniyelik süre bir hayli azalacaktir. Bunun için yataginizin iki yanina 1m3’lük tahta sandiklar yaptirmaniz ve içlerini kitaplarla doldurduktan sonra, kalin bir iple çevresini sarmaniz yararli olabilir. Kitaplar da büyük bir agirlik altinda ezilmeyecek, sardiginiz kalin ip ise sandigin patlamasina engel olacaktir. Böyle bir hazirliginiz yoksa, yatagin hemen kenarina ve yanina yan yatarak cenin pozisyonu alin.