Termometreler 3′e ayrılır:
1. Digital termometre
2. Civalı termometre
3. Alkollü termometre
Digital termometre
Digital termometre vücut sıcaklığını ölçer. Ancak dijital olduğu için uzun zamanda ölçüm sonucunu bildirirler.Ama aralarında en hızlı ölçebilen termometredir.
Cıvalı Termometre
Cıvalı termometre de vücut ısımızı ölçer ancak digital termometrenin ölçtüğü süreden daha fazla sürede bu işi görmektedir en fazla beş ya da on dakikada ölçer ama digital termometre ise bir ya da iki dakikada ölçebilir Aynı zamanda vücut termometresi şeklinde de söylenmektedir.
Alkollü Termometre
Alkollü termometre ise bulunduğu asıldığı odanın sıcaklığını ölçer. Duvar ve oda termometresi adını da almaktadır.Sadece oda da değil bulunduğumuz ortamdada geçebilir.
Termometreler ince cam borudan yapılır. Borunun alt ucu şişkincedir, buraya alkol ya da civa doldurulur. Üzerinde derece çizgileri bulunan ince uzun kısmın içindeki hava boşaltılır, sonra ağzı kapatılır. Böylece ısı arttığı zaman tüpün içindeki sıvı genleşir ve yavaş yavaş yükselir.MeteorolojideCelsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır. Termometreler, değişen sıcaklık karşısında sıvıların hacim değiştirmesi mantığına dayanır. En fazla kullanılan termometreler civalı termometrelerdir. Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler tercih edilir.
En sık rastlananı cıvalı termometredir. Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir. Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur. Isıtılmasıyla, cıva genişler ve tüpte yükselir. Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır. Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir. Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır. Normal atmosferbasıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür. Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir. Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür. Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir. Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir. Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir. Ara da 80 parçaya bölünür. Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir. Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur. Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, 273,16°C'dir. Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0°K'dır.
TERMOMETRENİN YAPILIŞI ;
1 - Yapılacak Projenin Adı:
Basit bir Gazlı Termometrenin Yapılması ve Çalışması
2 - Malzeme :
ü Bir deney tüpü veya ilaç tüpü,
ü 1 - 2 mm çaplı ince,
ü Tüp boyutunda cam boru,
ü Mantar tıpa.
3 - Yapılışı:
Ø Tüp içerisinde 4 - 5 cm renkli su konur.
Ø İnce boru üzerinde kağıt şerit veya bölmeli karton yapıştırılır.
Ø İnce boru mantar arasından geçirilir.
Ø Tüpe yerleştirilir.
Ø Bu havalı veya gazlı bir termometredir.
Ø Derecelemek için mantara kadar buza batırılır.
Ø 3 - 5 dakika beklenir, renkli sıvının ince boruda geldiği yere (0° C) yazılır.
Ø Sonra tüp su buharına 3 - 5 dakika tutulur, renkli suyun geldiği yere (100° C) yazılır.
Ø Bu sıcaklık böyle bir termometre için çok olabilir.
Ø Bu nedenle buhar yerine sıcaklığı 25° C - 30° C olan suya diğer bir termometre ile birlikte daldırılır.
Ø Diğer termometreden okunan rakam, yapılan tüp termometreye de yazılır.
Ø Diğer termometre 30 rakamını göstermiş ise 0° C ile bu rakam arası 30 eşit bölmeye ayrılır
Ø Bir kağıt veya kartona çizilerek ince boru üzerine yapıştırılır.
4 - Çalışması ve Bilgi:
Bütün cisimler ısı ile genişler ve hacimlerini artırırlar. Soğuma ile de büzülür ve hacimlerini küçültürler. Termometreler çoğunlukla metallerin ve sıvıların sıcaklıkla orantılı olarak genleşmelerinden yararlanılarak yapılır. AB arasındaki hava ısınma ile genleşir. Tüpteki su yüzeyine basınç yapar. Bu basınç, renkli sıvıyı ince boruda yükseltir veya tam tersi hava soğursa, tüpteki hava da büzülür su yüzeyine basıncı azalır ve ince borudaki renkli su seviyesi düşer, termometre küçük rakamlar gösterir. Burada havanın (gazın) genleşme ve büzülme miktarları sıcaklıkla orantılıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Lütfen Yorumunuzun anlaşılır ve imla kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz.